İslam Konferansı Örgütü`nün Ermenistan Cumhuriyeti'nin Azerbaycan Cumhuriyeti'ne karşı saldırısı hakkında 13/30-P Nolu kararı *

İKT Dışişleri Bakanları İran İslam Cumhuriyeti'nin Tahran kentinde hicri tarihle 27-29 rabi-ul avval 1424 yılında (28-30 Mayıs 2003 tatihlerinde) gerçekleştirilen XXX (Dayanışma ve Liyakat) Toplantısı İKÖ`nün kuruluş amaç ve ilkelerinden hareket ederek; Ermenistan Cumhuriyeti'nin Azerbaycan Cumhuriyeti'ne karşı saldırısı sonucunda Azerbaycan topraklarının yüzde 20'sinden fazlasının işgalinden derin endişe duyarak; Ermenistan`ın saldırısı sonucunda 1 milyondan fazla Azerbaycanlı mülteci ve zorunlu göçmenin durumu ve insani sorunlarının büyüklüğünden etkilenerek; Geçtiğimiz konferansların bu sorunla ilgili uygun tüm kararlarını, özellikle İKÖ Devlet ve Hükümet Başkanları IX Zirve toplantısında alınan 21/9-P (İS) sayılı Kararı bir kez daha teyit ederek; BM Kuruluş bildirgesine ve Güvenlik Konseyi kararlarına ciddi bir biçimde uyulmasına çağırarak; Sorunun çözümü için yapılan tüm diplomatik ve diğer çabaları destekleyerek; Tüm üye devletlerin Azerbaycan Cumhuriyeti'nin egemenliğine, toprak bütünlüğüne ve bağımsızlığına saygısını bir kez daha belirterek; Ermenistan Cumhuriyeti`nin sürdürdüğü saldırgan politikanın AGİT çerçevesinde yürütülen sürecine yıkıcı etkisinin farkına vararak; İKÖ Genel Sekreteri'nin raporunu (İCFM / 30-2003 / POL / SG-REP.11 sayılı belgesi) dikkate alarak:

1. Ermenistan Cumhuriyeti'nin Azerbaycan Cumhuriyeti'ne karşı askeri saldırısını şddetle kınamaktadır.

2. Saldırı sonucu işgal edilmiş Azerbaycan topraklarında sivil Azerbaycan vatandaşlarına karşı yapılan eylemleri insanlık suçu olarak değerlendirmektedir.

3. İşgal altındaki Azerbaycan topraklarında arkeolojik, kültürel ve dini yapıların talan ve tahrip edilmesini şiddetle kınamaktadır.

4. BM Güvenlik Konseyi'nin 822, 853, 874 ve 884 sayılı kararlarının hemen yerine getirilmesini, Ermenistan silahlı kuvvetlerinin işgal edilmiş tüm Azerbaycan toprakları dahil, Laçın ve Şuşa bölgelerinden derhal, tamamen ve koşulsuz çıkarılmasını kesin olarak istemektedir. Ermenistan'ı ciddi bir biçimde Azerbaycan Cumhuriyeti'nin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı duymaya davet etmektedir.

5. Güvenlik Konseyi kararlarının, hükümlerinin Ermenistan tarafından dikkate alınmamasından rahatsız olduğunu belirtmektedir.

6. Azerbaycan'a karşı yapılan askeri saldırının Güvenlik Konseyi tarafından kabul edilmesine; BM Şartı'nın 7. bölümü uyarınca, kendi kararlarının yerine getirilmesinin temini için gerekli adımların atılmasını; Azerbaycan Cumhuriyeti'nin egemenliği ve toprak bütünlüğüne karşı olan saldırganlığa son verilmesini istemekte ve bu amaçla BM'yle koordineli çalışmağı ön görmektedir.

7. Tüm üye devletler Ermenistan'ı saldırganlık faaliyetlerini tırmandırmamağa ve Azerbaycan topraklarının işgalini sürdürmeğe teşvik eden silahlı ve askeri yaptırımlardan sakınmağa çağırmaktadır. İKÖ`ye üye devletin toprak bütünlüğü böylesi yüklerin taşınması için kullanılmamalıdır.

8. Ermenistan'ın askeri saldırıya ve Azerbaycan topraklarının işgaline son vermesi için tüm üye devletlere ve uluslararası topluluğun diğer devletlerine başvurmağa ve her türlü etkili ekonomik ve siyasi yaptırımların kullanılmasına çağırmaktadır.

9. Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki sorunun devletlerin toprak bütünlüğü ve uluslararası tanınmış sınırların dokunulmazlığı ilkelerine saygı temelinde adil ve barışçıl çözümler üretilmesine çağırmaktadır.

10. Ermenistan'ı, Azerbaycan'ı ve Minsk grubuna dahil olan tüm üye devletleri, BM Güvenlik Konseyi'nin bu konuda ilgili kararlarına ve AGİT'in 24 Mart 1992 tarihli Konsey Birinci Güvenlik Görüşü`nün, 5-6 Aralık 1994 tarihli AGİT Zirvesi'nin, 2-3 Aralık 1996 tarihli ve 18-19 Kasım 1999 tarihli AGİT'in zirvelerinin, 18-19 Aralık 1997 tarihli AGİT zirvelerinin ve 3-4 Aralık 2001 tarihli Bakanlar Konseyi görüşlerinin sonuç bildirgelerine ve belgelerine uygun olarak AGİT`i devam eden barış sürecine yapıcı olarak katılmaya davet etmekte ve sorunun barış yoluyla çözümünü zorlaştırabilir her türlü kötülükten kaçınmaya çağırmaktadır.

11. AGİT 1996 yılında Lizbon'da yapılan zirve toplantısında dönem başkanının Ermenistanla Azerbaycan arasındaki silahlı çatışmanın çözümü için üç ilkenin - Azerbaycan Cumhuriyeti ve Ermenistan Cumhuriyeti'nin toprak bütünlüğününün, Azerbaycan Devlet sınırları içinde bulunan Dağlık Karabağ'ın yüksek yönetim hakkını, Dağlık Karabağ'ın ve onun tüm nufusunun güvenliğini kapsayan bildirgesini tamamen desteklediğini belirtmektedir.

12. Ermenistan'la Azerbaycan arasındaki silahlı çatışmanın aşamalı çözümü yönünde Minsk Grubu eşbaşkanlarının önerilerini AGİT Minsk Grubu çerçevesinde görüşmeler için temel prensipler olarak kabul etmekte ve bu yaklaşımla Azerbaycan Cumhuriyeti'ne karşı askeri saldırının ve işgalin ciddi sonuçlarının ortadan kaldırılmasının hemen sağlanmalı olduğunu belirtmektedir.

13. İKÖ üye devletlerin Azerbaycan Cumhuriyeti'ne karşı Ermenilerin saldırısı konusunda ilkesel ve kesin konumunu AGİT İcra Başkanı'na bildirilmesini Genel Sekreter`inden istemektedir.

14. Azerbaycan hükümeti ve halkının kendi ülkesinin savunması için yaptığı girişimleri tamamen desteklediğini ve onlara tam destek olduğunu bir daha teyit etmektedir.

15. Mültecilerin ve zorunlu göçmenlerin kendi yerleşim birimlerine güvenli bir biçimde geri dönmelerine imkan yaratılmasını istemektedir.

16. Mültecilerin ve zorunlu göçmenlere insani yardım göstermiş tüm üye devletlere kendi teşekkürünü belirtmekte ve diğer devletleri onlara yardım etmeğe çağırmaktadır.

17. Azerbaycan Cumhuriyeti sınırları içinde 1 milyondan fazla mültecinin ve zorunlu göçmenin karşılaştığı insane faciayla ilgili endişeli olduğunu belirtmekte ve üye devletlerden, İslam Kalkınma Bankası`ndan ve diğer İslami kuruluşlardan Azerbaycan Cumhuriyeti'ne acil mali ve insani yardım göstermelerini istemektedir.

18. Azerbaycan`ın ona vurulmuş maddi hasarın karşılığını istemekte haklı olduğunu ve Ermenistan bu hasarın karşılığını ödemek zorunda olduğunu dile getirmektedir.

19. Genel Sekreter bu Çözünürlük Belgesi`nin icrasını denetleyecek ve bu konuda İKÖ Dışişleri Bakanlarının XXXI Toplantısına bildirim sunmasını istemektedir.

* "Ermenistanla Azerbaycan arasında çatışma hakkında" Çözünürlük Belgesi (12/21-P) ilk defa İKÖ Dışişleri Bakanları 1993'te Keraçi`de düzenlenen XXI Toplantısında, daha sonraysa İKÖ Dışişleri Bakanları 1994 yılında Casablanca`da düzenlenen XXII Toplantısında (11 / 22- P) ve İKÖ Devlet ve Hükümet başkanlarının 1994'te Casablanca`da düzenlenen VII Zirve toplantısında (11/7-P (İS)), aynı zamanda İKÖ Dışişleri bakanları 1995 yılında Conakri`de geçirilmiş XXIII toplantısında (11/23-P) kabul edilmiştir. İKT Dışişleri Bakanları 1996 yılında Cakarta'da düzenlenen XXIV Toplantısında "Ermenistan Cumhuriyeti'nin Azerbaycan Cumhuriyeti'ne karşı saldırısı hakkında" Çözünürlük (12/24-P) adını almış bu belge İKT Devlet ve Hükümet Başkanlarının 1997 yılında Tahran'da düzenlenen VIII Zirve toplantısında (12 / 8-P (İS)), İKT Dışişleri bakanları 1998 yılında Doha'da düzenlenen XXV Toplantısındaysa (13/25-P) 11'inci ve 12'nci bölümlerin eklenmesi suretiyle, İKÖ Dışişleri bakanları 1999 yılında Uagadugu`da düzenlenen XXVI toplantısında (14/26-P), İKÖ Dışişleri bakanları 2000 yılında Kuala Lumpur'da düzenlenen XXVII toplantısında (17/27-P), İKÖ Devlet ve Hükümet başkanlarının 2000 yılında Doha'da düzenlenen IX Zirve toplantısında (21 / 9- P (İS)), İKÖ Dışişleri bakanları 2001 yılında Bamako'da düzenlenen XXVIII Toplantısında (21/28-P) ve İKÖ Dışişleri bakanları 2002 yılında Hartum`da düzenlenen XXIX Toplantısında (20/29-P) bir daha kabul edilmiştir.

Kaynak:

http://www.meclis.gov.az/?/az/qarabakh_content/8

http://www.oic-oci.org/english/conf/fm/30/30%20icfm-pol1-e.htm#RESOLUTION NO. 13/30-P